Sunday, August 24, 2008

Дакстын "жаңы кыргыздары"

Дакс (Dax) Парижден Бордо аркылуу Испанияга баруучу кан жолдо жайгашкан, ошондой эле андан ары Франциянын түштүк-чыгышындагы Тулузду көздөй жол кетет. Аталышы болгону "суу чыккан жер" дегенди билдирет. Деңизден 50 чакырым жерде. Бир сааттын ары берисинде бул аймактын санжыргалуу шаары болгон чек арадагы басктардын Биаритсине кирип барасыз.

Дакс байыркы Рим империясынын тушунда император кызын дары сууга жибергенден түптөлгөн деп айтылат. Суу менен дарылануу Thermalism деген аталыш менен белгилүү. Дакстын дары суусу 64 градус ысык, суумайынча иче албайсың, анын үстүнө кыйла туздуу. Бул жерлер жер каймактаган замандарда деңиздин түбү болгон экен, деңиз кеткенде туз чөгүп калган. Бүгүн жердин түбүнөн ысык суу ошол туз катмарлары аркылуу атылып чыгат. Ысык суудан шаар тургундары үйлөрүн жылытып, жайы-кышы бекер пайдаланышат. Суу чыккан жерди айланта курчалган Рим фонтаны (сүрөттө) шаардагы эң эски тарыхый эстелик. Болбосо шаарда бүгүн сөз кылаар эски имарат жокко эсе, баары эле кадимки эле кадыресе 3-4 кабат же жер там үйлөр. Эски үйлөрдү 19-кылымдын этегинде, 20-кылымдын башында жаңы байыган капиталисттер түрттүрүп салышкан экен. "Кантип ушуга жол берилген? Европанын канча шаарларында байыркы мезгилден калган архитектураны көздүн карегиндей сакташат эмеспи" десем, "биз жактагы эл маданиятка, тарыхка кызыкпайт, бизге дасторкондо жайнаган тамак болсо, жоро-жолдошторубуз, тууган-тушкандарыбыз менен чакырышып, шаракташып, той-тамашада жүрсөк, башканын кереги жок" деп айтышты. Бир чети бүгүнкү жаңы кыргыздардын менталитетин эстесем, бир чети апамдын "кой деле жайытка жайып койсо курсагын тойгузганга жарайт" дегени ушул белем деп күлдүм. Видеодо Дакстын көчөсүнөн көрүнүш

No comments: